Winterklussen | Deel 4

Renovatie van het dashboard

Stuurstand onder handen

Als je een wat oudere boot hebt, dan weet je zeker dat er in de loop der jaren veel aan verandert. Sommige veranderingen zijn slechts ter verfraaiing, sommige veranderingen zijn nodig om goed en verantwoord te blijven varen. De klus in dit artikel zorgt voor beide. Ik pak het dashboard en de bijbehorende bedrading aan.

Door Marius Erven

Het oude dashboard is niet meer wat het zou moeten zijn. Aanpakken dus.

In het dashboard op de stuurstand is in de loop der jaren wel eens een instrument vervangen of een nieuw instrument toegevoegd. Dit zorgde ervoor dat het dashboard er niet meer symmetrisch en verzorgd uitzag. Het vroeg om een herindeling om alles weer tot een geheel te maken.

Ontwerp en bedradingsschema

Eerst heb ik een nieuw ontwerp gemaakt met de klokken en schakelaars op de plek waar ik ze wil hebben. Zelfs het originele motorpaneel van de Volvo Penta heb ik in stukken gezaagd en geïntegreerd in dit dashboard waardoor het meer een geheel wordt. Enkele instrumenten, zoals een kompas heb ik weggelaten, omdat dit ook door mijn plotter goed wordt weergegeven. Daarvoor in de plaats heb ik wel een ‘Exhaust Alarm’ (uitlaattemperatuur-alarm) met een grafisch temperatuurgeheugen geplaatst. Een zeer praktisch en nuttig instrumentje met vele mogelijkheden. Hiermee kun je het verloop van de temperatuur over een bepaalde periode zien. Natuurlijk was ik bij het nieuwe ontwerp gebonden aan de maatvoering van de stuurstand en heb om die reden in mijn werkplaatsje een mal gemaakt op ware grootte. Ik kon dan gemakkelijk werken en had alle gereedschappen bij de hand. Daarna heb ik alle materialen verzameld die ik dacht nodig te hebben.

Het digitale ontwerp van het nieuwe dashboard.

En tot slot heb ik ook een elektrisch schema gemaakt zodat de bedrading aan de achterkant van het dashboard netjes zou worden. Het is vaak schrikken als je een dashboard optilt en de bedrading je al snel de indruk geeft van een bord spaghetti. Ik heb me niets aangetrokken van de bestaande situatie, maar ben bij het nieuwe schema uitgegaan van de te gebruiken instrumenten. Ik begon met de voeding vanuit de huishoudaccu’s, dan de zekeringen en de schakelaars en vervolgens verder naar de instrumenten en overige stroomverbruikers. Het is zinvol erop te letten dat alle verbruikers goed gezekerd zijn met de juiste zekering. Dit is makkelijk gezegd, maar enige kennis van stroom moet je wel hebben. Toen het schema klaar was, heb ik alle draden losgemaakt en het gehele dashboard gedemonteerd.

Na het verwijderen begint het passen en meten.

Er kan natuurlijk altijd een storing ergens optreden en ik vind het fijn als ik dan snel de oorzaak kan vinden. Daarom heb ik ook altijd een kopie van het elektriciteitsschema onder het dashboard liggen. Dit schema heb ik geplastificeerd om te beschermen tegen vocht en vuile vingers.

Kunststof

Het klassieke dashboard was van hout met daarin de instrumenten. Deze keer heb ik gekozen voor zwarte kunststof gelijmd op een multiplex plaat om daarin de diverse gaten te boren. De dikte van de plaat moest dan ook even dik zijn als de oude originele houten plaat. Het resulteert in een meer modern dashboard. Deze kunststof platen zijn gewoon te koop bij de doe-het-zelfwinkel. Met een fijn getande zaag kon ik dit materiaal ook gemakkelijk zagen. Het boren van de gaten doe ik met een gatenzaag op de boormachine of de kolomboor. Ik heb wel de plaat eerst helemaal afgeplakt met breed afplakband om beschadigingen te voorkomen. Het voordeel is dat je mooi op de tape het ontwerp kunt tekenen samen met de te boren gaten.

Na het boren heb ik alle instrumenten geplaatst. Ook heb ik besloten een nieuw schakelpaneel met automatische zekeringen te kopen en heb een leuke gadget gemaakt voor mijn boordverlichting. Namelijk een aluminium paneeltje met daarop een weergave van mijn boot met op de plek van de boordverlichting ledlampjes. Deze branden als ze in werking zijn. Het ontwerp heb ik getekend in Paint 3D en ik heb dit door een specialist fotografisch laten printen op aluminium.

Aanleg bedrading

Daarna was het tijd voor het aanleggen van de bedrading. Ik monteerde een grote montagestrip voor alle plusdraden en een strip voor alle mindraden onder het dashboard. Daarna heb ik volgens het schema alle draden netjes op maat gemaakt en aangesloten. Ook heb ik alle plusdraden zoveel mogelijk in rood uitgevoerd en de mindraden in zwart. Alle verbindingen heb ik uitgevoerd met kabeleindjes of schuifklemmen. Dit zorgt voor een goede verbinding. Het zijn dan uiteindelijk toch veel draden en die heb ik gebundeld met vliegertouw. Dit alles geeft mij een geordend overzicht.

De schematische weergave van het dashboard.

Ik heb het gehele elektrische systeem uitgevoerd met plus- en mindraden. Ik hou ervan de boot massavrij uit te voeren. In oudere boten wordt vaak de romp van de boot zelf als massa gebruikt. Dit is om bepaalde redenen niet aan te bevelen. Wel kwam ik er later achter dat de mindraden voor een gelijkstroom van 12 volt eigenlijk in geel uitgevoerd hadden moeten worden. Daarvoor was het helaas te laat.

Displays

Er zat al een wat oudere plotter (Standard Horizon) in het dashboard gecombineerd met een dieptemeter. Ik heb besloten deze over te nemen in het nieuwe dashboard om hem voornamenlijk te blijven gebruiken als dieptemeter. Hij geeft namelijk ook grafisch het reliëf van de bodem weer. Daarnaast, omdat ik gebruik maak van de waterkaartenapp, heb ik een wat goedkopere iPad gekocht waarop ik de applicatie van waterkaarten heb geüpload. Deze kan ik met klittenband op het opstaande deel van het dashboard vastzetten, links van de plotter. Rechts van de plotter had ik nog wat ruimte over en heb ik een ‘Touch 50’ van Victron ingebouwd. Een prachtig speeltje waarop je dan bijna alle stroomverlopen kunt zien inclusief de conditie van de accu’s, de tankinhoud en verder.

De marifoon heb ik geen plek gegeven in het nieuwe dashboard. Deze was en blijft voor mij op een vertrouwde plek, namelijk aan het plafond samen met de windmeter.

Ik ben er alles bij elkaar wel een maand mee zoet geweest, maar het resultaat is zeer bevredigend. Overigens een klusje wat je prima thuis kunt uitvoeren.

De klus is geklaard. Het nieuwe dashboard in volle glorie.

Ook in deze serie:

Winterklussen | Deel 5:
Goed werkende warmtewisselaars
Onderhoud motorkoeling

Winterklussen | Deel 3
Twee filters met een hendel
Een dubbel brandstoffilter

Winterklussen | Deel 2
Elektrisch strijkbare mast
Mast strijken zonder klimmen

Winterklussen | Deel 1
Van gewoon naar bijzonder
Teakhouten tafelblad

Als je dit een interessant artikel vond en je houdt van motorbootvaren, dan is na het varen een abonnement op Motorboot het leukste dat er is.

Klik hier voor meer informatie.