Winterklussen | Deel 3

Twee filters met een hendel

Een dubbel brandstoffilter

Vervuilde brandstof is slecht voor een motor. Daarom zit er tussen de motor en de brandstoftank een filter dat vuil tegenhoudt. Maar dit filter kan verstopt raken en de brandstoftoevoer stoppen. Al varend een brandstoffilter vervangen is geen pretje. Daarom maakte ik een systeem met twee brandstoffilters en een hendel die ik alleen hoef om te zetten om de brandstoftoevoer om te leiden door een schoon filter.

Door Marius Erven

Om alvast een idee te geven: het finale product met de latere toevoeging van een vacuümmeter om verstopping van de filters voor te zijn.

Het Schelde-Rijnkanaal is een van de meest druk bevaren kanalen in Nederland. We voeren weliswaar mooi aan stuurboord, maar het wemelde van de grote transportschepen. Toen de motor stilviel waren we door de boeg- en hekgolven van deze reuzen aan de goden overgeleverd. Ik vroeg mijn vrouw om met een vlag op het voordek de andere scheepvaart te seinen dat we in de problemen zaten. Ik gooide het anker uit en kroop de machinekamer in. Het kon eigenlijk maar één ding zijn: een verstopt brandstoffilter. Zonder twijfelen draaide ik het filter los en plaatste een nieuwe. In allerijl kon dat natuurlijk niet zonder een enorm geknoei met diesel. Druipend en stinkend van diesel stapte ik de stuurhut in, intussen paniekerig kijkend of de boot niet was afgedreven en een gevaar was voor andere schippers op het kanaal. Gelukkig waren we maar een klein beetje  naar het midden van het vaarwater afgedreven en begrepen de schippers het signaal dat mijn vrouw gaf. Na enkele keren starten sloeg de motor aan en kon ik snel de boot in veiligheid brengen.

Daarmee was de spanning niet weg. Het vuil in het filter moest uit de brandstoftank zijn gekomen. De snelle vervanging van het filter was een noodgreep. En we hadden geen idee of al het vuil uit de tank was. Gelukkig bereikten we Antwerpen zonder dat de motor verder problemen gaf en kon ik met de boot aan de steiger meteen op inspectie.

De brandstoftank in de boeg had twee grote mangaten die ik losdraaide. Met behulp van een zaklamp kon ik zien dat er troep op de bodem van de tank lag. Vervolgens streek ik met mijn handen over de bodem en haalde er zonder moeite een handvol vuil vanaf. Deze tank moest dus  goed schoongemaakt worden alvorens ze opnieuw te kunnen vullen. Het kostte me een hele dag om de tank goed schoon te krijgen en de losgedraaide mangaten weer ‘dieseldicht’ te maken. Bovendien waren we nog twee dagen kwijt om mij en de boot vrij te maken van de indringende diesellucht.

Opgehoopt vuil

Achteraf was het hele voorval ook niet zo vreemd. Er had zich klaarblijkelijk in de loop der jaren aardig wat vuil opgehoopt. Het kan zijn dat we ooit het laatste uit de tanks van een bunkerstation hadden getankt inclusief het aanwezige bezinksel. Ook kon er tijdens het lang stilliggen bacteriegroei zijn ontstaan. Wat het ook was, op weg naar Antwerpen kwam het los toen we op het Hollands Diep voeren met windkracht 4. Door de deining van de dwarsstaande wind was dit vuil van de bodem losgekomen. En omdat de tank bijna leeg was kon het vuil makkelijker in de brandstofleiding komen. Daarbij was het zoveel vuil, dat het de brandstoftoevoer volledig blokkeerde en de motor bij gebrek aan brandstof afsloeg.

Stel je voor, je vaart op wat groter water en plotseling begint je motor te stotteren en niet veel later valt hij stil. Wat is er aan de hand? Je weet dat je nog brandstof genoeg hebt en het oliepeil en de koelvloeistof heb je vanmorgen gecontroleerd. Mij overkwam het op het Schelde-Rijnkanaal. Eén keer per jaar voeren we naar Antwerpen om te tanken. We hadden in totaal een capaciteit van 1.000 liter diesel en gezien het prijsverschil met Nederland was daar tanken de moeite waard. Bovendien kwamen we graag in Antwerpen. Maar zover kwamen we op een van die reizen niet.

Het originele filter nog op zijn plaats.

Nooit weer

Deze ervaring rijker herinnerde ik mij al eens gelezen te hebben dat er dubbele brandstoffilters bestonden. Door een hendel om te zetten kun je de brandstoftoevoer dan eenvoudig overzetten van het ene filter op het andere. Daarna kun je in alle rust het verstopte filter vervangen zonder te knoeien met diesel. Dat moest ik ook hebben, want dit avontuur wilde ik geen tweede keer meemaken.

Alle materialen bij elkaar om een nieuw dubbel brandstoffiltersysteem te maken dat is te bedienen met één hendel.

Dus tijd om aan de slag te gaan. Eerst zocht ik op internet naar de opties. Er waren voldoende sets te koop, varierend in prijs van € 250,- tot zelfs € 1.500,- per set. Na gekeken te hebben hoe deze dubbele systemen werken, concludeerde ik dat ik deze ook zelf kon maken. Op mijn huidige boot had ik een enkelvoudige CAV filter zitten. Als ik er nou eens hetzelfde filter bij zou kopen, dan hoefde ik alleen maar het leidingwerk te construeren om snel wisselen mogelijk te maken.

a

Het metalen verbindingsstuk dat de twee kranen straks koppelt.

Aan de slag

Zo gezegd zo gedaan: een extra filter gekocht en thuis aan de slag met een ontwerp. Voor ontwerpen gebruikte ik het tekenprogramma van Paint 3D. Na een paar avonden achter de computer was ik eruit en zocht ik de onderdelen bij elkaar. Dat was nog een lastige klus want mijn filters hadden een aparte aansluitmaat, namelijk ½ inch 20 UNF (Unified National Fine). De kranen die ik toevallig had liggen hadden een aansluiting van ½ inch. Na een zoektocht off- en online vond ik een bedrijf dat hydraulische leidingen maakte. Zij konden mij helpen aan de juiste koppelingen.

Voor het monteren van het hele brandstoffiltersysteem moeten de losse onderdelen eerst goed in de primer worden gezet.

Voordat ik aan de slag ging ontdekte ik dat mijn ontwerp niet helemaal klopte. Het ontluchtingsventiel zat niet op het hoogste punt. Dat vroeg om een aanpassing. De oplossing vond ik door de retourleiding op gelijke hoogte van de aanvoerleiding te plaatsen. Daardoor kon ik de twee kranen voor het openen en sluiten van de leidingen aan elkaar koppelen, en wel op zo’n manier dat ik met één hendel zowel de aanvoer- als de retourleiding kon bedienen.

De brandstofleidingen met daarop de kranen zijn aan de brandstoffilters gekoppeld.

Toen kon ik weer verder aan de slag. Eerst demonteerde ik het bestaande filter. Samen met de nieuwe onderdelen kon ik met het ontwerp bij de hand in mijn werkplaatsje de nieuwe constructie monteren. De twee kranen verbond ik met een plat stuk metaal aan elkaar. De hendel van de achterste kraan zaagde ik af en zo was de bediening met een hendel klaar. Het resultaat zag er prima uit. Om zeker te zijn dat er geen lekken in het systeem zaten, perste ik met lucht het systeem af. Het zou jammer zijn als er ergens een lek zou zitten op het moment dat alles gemonteerd en geverfd zou zijn.

Het systeem is klaar, waarbij de blauwe hendel via de gele koppeling met een beweging de diesel links- of rechtsom door het betreffende filter stuurt.

Plaatsing

Het moment was daar dat het systeem de boot in kon. Voor mijn gevoel van veiligheid moest de hendel om de brandstoftoevoer te wijzigen op een plek zitten die ik snel en eenvoudig kon bereiken. De plek waar het oude filter had gezeten bleek de best bereikbare plek. Bovendien bespaarde me dat een aanpassing van bestaande leidingen in de boot. Op deze plek kon ik zo bij de kraan door het motorluik op te tillen; een kwestie van enkele seconden.

Toen alles gemonteerd was vulde ik eerst de filters met diesel, ontluchtte alles en startte de motor. Alles werkte naar behoren. Tevreden kijk ik nu terug op deze prachtige winterklus.

Vacuümmeter

Wil je het systeem nog verder verfijnen, dan is het mogelijk om een vacuümmeter te plaatsen tussen de filters en de motor. Je kunt dan aan de stand van de meter aflezen hoever je filters vervuild zijn. Je gebruikt dan een vacuümmeter die een bereik heeft van 0 tot -1 bar. Geeft de meter een stand aan van -0,4 bar, dan weet dat je de filter aan vervanging toe is.

De vacuümmeter om verstopping van de filters voor te zijn.

Ook in deze serie:

Winterklussen | Deel 5:
Goed werkende warmtewisselaars
Onderhoud motorkoeling

Winterklussen | Deel 4:
Renovatie van het dashboard
Stuurstand onder handen

Winterklussen | Deel 2
Elektrisch strijkbare mast
Mast strijken zonder klimmen

Winterklussen | Deel 1
Van gewoon naar bijzonder
Teakhouten tafelblad

Als je dit een interessant artikel vond en je houdt van motorbootvaren, dan is na het varen een abonnement op Motorboot het leukste dat er is.

Klik hier voor meer informatie.