Super Lauwersmeer 50 jaar
‘We bouwen mét de klant’
Piet Wouda begon in 1969 met het bouwen van boten, in staal. Op een boerenerf in het Friese Ee. De tijd was er rijp voor. In de jaren zestig had de welvaart, inclusief loongolven en de vrije zaterdag, vrijwel alle bevolkingsgroepen bereikt. Nederland ging massaal recreëren en zo steeg ook de vraag naar pleziervaartuigen. Aanvankelijk bouwde Wouda open boten, maar al snel kwamen daar opbouwtjes op en groeide het formaat. De Lauwersmeerkruiser was een feit. Dit jaar vieren de huidige eigenaren, de gebroeders Jousma, het 50-jarig bestaan van de werf.
Door Laurens van Zijp
Als je in een dorp als Kollum opgroeit, is de watersport nooit ver weg. De broers Bastiaan en Louis Jousma raakten er al jong mee vertrouwd. Hun ouders hadden een motorboot en de broers zelf zeilden veel. Hun affiniteit met de watersport was dus groot. Geen wonder dat Louis vakantiewerk ging doen op de Lauwersmeerwerf van Piet Wouda, die naar Westergeest was verhuisd en intrek had genomen in een voormalige grasdrogerij. Lang verhaal kort: na een studie bouwkunde (Louis) en HTS autotechniek (Bastiaan) kwamen beide broers er te werken.
Kruisers en kotters
De vroege Lauwersmeerkruisers waren typische exponenten van de vroege jaren zeventig: overhangende boeg, scherpe hoeken en relatief smal. Eén facet werd hét handelsmerk van de werf, en is dat tot op de dag van vandaag gebleven: kwaliteit. Naarmate de modellen in formaat groeiden kwam het woord ‘Super’ voor de naam. De favoriete lengtemaat was 11.20 meter, een groot schip voor die tijd. Behalve motorkruisers bouwde de werf ook rondgejoggelde kotters met spitse kont.
Rond de eeuwwisseling vond Wouda het welletjes en deed zijn werf over aan Bastiaan en Louis. Die keuze voor zijn opvolgers was begrijpelijk; hij had de mannen immers ‘opgeleid’ en ze begrepen wat een Lauwersmeer moest zijn. “We hebben die kans gegrepen”, blikt Louis terug, “we begonnen de modellen een opfrisbeurt te geven. Ze mochten wat eigentijdser worden, met modernere materialen en apparatuur. Maar tegelijkertijd ook weer niet té modern, de Lauwersmeer moest wel herkenbaar blijven en we wilden bestaande klanten natuurlijk behouden. We bouwden een eerste schip op eigen risico, een Super Lauwersmeer 13.50. Dat wisten we op Boot Holland te verkopen. Toevallig heeft de eigenaar het schip afgelopen jaar verkocht omdat hij gestopt is met watersport, na er al die jaren met tevredenheid mee gevaren te hebben.”
Nieuwe locatie
In 2012 verhuisde de werf naar de huidige locatie in Noardburgum in Friesland. Louis: “Dat had vooral te maken met de beperkte doorvaarthoogte van de bruggen bij onze vorige vestigingsplaats. Hier hebben we daar geen last van. We zagen vraag ontstaan naar grotere en hogere schepen.” Niet dat er extreem grote schepen gebouwd gaan worden door de werf. “We willen eigenlijk niet groter gaan dan 15 meter”, aldus Bastiaan, “maar goed, mocht een klant iets groters willen, dan staan we daar natuurlijk voor open.”
Alle disciplines zijn op de werf, van cascobouw en schilderwerk tot betimmering, installatie, bekleding en afbouw. Het werfcomplex omvat een bouwhal voor de cascobouw, twee spuitloodsen en een grote afbouwhal, inclusief timmerwerkplaats. “We geven er de voorkeur aan alles in eigen huis te produceren in plaats van dingen uit te besteden”, aldus Bastiaan, “dat komt de kwaliteitscontrole ten goede en op die manier blijven de lijnen kort, zodat we snel kunnen inspelen op wensen van de klant.”
Die kwaliteitscontrole begint al bij de bouw van het casco. Zo laat de werf de behandeling van plaatmateriaal – stralen, het aanbrengen van lagen coatings – door de verffabrikant controleren en de bevindingen worden vastgelegd in een rapport. Het luisteren naar klanten is ook iets dat de werkwijze van Super Lauwersmeer kenmerkt. Bastiaan: “We bouwen onze schepen in nauwe samenspraak met onze klanten. Afgezien van de casco’s – de basis – is geen enkele Super Lauwersmeer precies gelijk, in elk schip zijn wensen van de eigenaar verwerkt. Gaandeweg ontstaat een relatie tussen werf en klant. Een boot bouwen is immers een langlopend proces, waarin je elkaar goed leert kennen.”
Discovery-lijn
Zo ontstond ook de Discovery-lijn in overleg met de klant, die meer ruimte aan boord wilde. Een duidelijk stap naar een moderner ontwerp. Met steilere steven en volle kop boven de waterlijn, wat binnen meer ruimte geeft. De eerste Discovery AC had nog een connectie met de voorgaande kruisers. De daarop volgende Discovery OC (open kuip) kreeg nog meer een eigen gezicht met dezelfde rechte boeg, maar met gelijmde ramen in de romp en opbouw en een gewelfd dak met forse klep. De stuurhut annex salon werd voorzien van een riante kombuis en kreeg dezelfde vloerhoogte als de royale kuip.
Dit moderne design zette de toon voor de verdere Discovery-reeks. Het model is in eigen huis ontwikkeld door Louis en Bastiaan, maar ze namen ook ontwerper Arnold de Ruijter in de arm. De nieuwe lijn was een schot in de roos en kon van meet af aan op belangstelling rekenen en kreeg lovende recensies. De huidige tien modellen variëren van een 41 AC (achterkajuit) tot een 47 OC plus een 46 Flybridge, een 50 CS en de Evolve. In 2016 werd Super Lauwersmeer genomineerd voor de Hiswa Boot van het Jaar verkiezing voor het Evolve 46 OC model. Dat ontwerp is een samensmelting van een kotter en een kruiser: een multiknik met waaiersteven en daarmee een tijdloos schip.
Uitgesproken voorbeeld van custom built is de SL Discovery 47 OC ‘Yanos’. De eigenaar was gecharmeerd van de 46, maar wilde in verband met zijn lichaamslengte graag meer stahoogte. “Dat kon, maar om de lijnen van het schip in de juiste verhoudingen te houden, was wat extra scheepslengte nodig en zo ontstond de 47”, licht Bastiaan toe. Een in het oog lopende verschijning, ook omdat hij knaloranje is. Voorkeur van de eigenaar die overduidelijk niet de blauw-witte conventies in de watersport volgt. Zijn motto staat op de zijkant van het schip vermeld: ‘Maakt niet uit, joh’…
Ontwikkelingen
De toepassingen van de gelijmde ramen en het gevormde dak laten trouwens mooi de ontwikkelingen in jachtbouw zien: voorheen volstonden patrijspoorten en een dakplaat met een opgelaste buis rondom. In de afgelopen decennia is er veel veranderd op het gebied van jachtbouw. Vroeger werden lijnenplannen op een spantenvloer getekend; ‘uitslaan’ heette dat. Met de oprukkende digitalisering werden snijpakketten gangbaar. Louis: “Vroeger werden spanten gewalst; nu worden ze met behulp van de computer gesneden. We gebruiken 8 mm dikke spanten, daarmee krijg je een optimale vormvastheid van het casco. En een strak casco betekent dat je minder plamuur hoeft te gebruiken.”
Ook de isolatie is beter geworden; dubbelglas is gangbaar en vloerverwarming wordt vaker toegepast. Een andere ontwikkeling zijn stabilizers; hydraulisch of in geval van het door Super Lauwersmeer toegepaste MagnusMaster, elektrisch. Voorheen installeerde de werf veel Iveco (Fiat) diesels, robuuste no-nonsense motoren die makkelijk te onderhouden en te repareren waren. Ze voldeden echter niet meer aan de strenge milieu-eisen en daarom wordt nu de Volvo Penta D3 standaard ingebouwd. Een common rail diesel met geavanceerde techniek en omgeven door een uitgebreid netwerk van servicepunten.
Jubileummodel
Om het 50-jarig bestaan luister bij te zetten lanceert de Super Lauwersmeer werf een jubileummodel: de Discovery 47 AC 50th Anniversary Edition. Het gaat om een gelimiteerde, unieke uitvoering die in 2019 moet worden besteld. De jubileumexemplaren worden extra luxe uitgevoerd. Bijvoorbeeld: modern houten lijstwerk met aluminium inleg. In de keuken wordt het werkblad uitgevoerd in Marlan-kunststof en met anderhalve spoelbak. Een Anniversary-label met de naam van de eigenaar geeft het jubileumjacht nog eens extra cachet.
De kap over de stuurstand is multifunctioneel; met enkele simpele klikken kiest de klant zelf voor een dichte kap, een bimini of cabriolook. Drie ruitenwissers op de ramen van de stuurstand zorgen voor optimaal zicht tijdens regen. De ankerlier en boeg- en hekschroef hebben eigen accu’s, die een volledig elektrische bediening mogelijk maken. Het navigatiepakket van Raymarine bestaat uit een plotter, tridata, marifoon en AIS. Het achterdek, het zwemplateau en de traptreden zijn uitgerust met luxe Flexiteek dekken. De meerprijs voor dit jubileumpakket is € 50.000. Daar bovenop heeft klant nog eens keuze uit elf opties.
Een andere actie is de jubileumtour: in 130 dagen tijd varen de Duitse vertegenwoordigers van Super Lauwersmeer vanuit de thuishaven in Friesland naar Berlijn en weer terug. Onderweg stellen Andreas en Andrea Koch in meer dan zestig havens een van de modellen van Super Lauwersmeer open voor rondleidingen en proefvaarten. “Met de Discovery hebben we een goede slag gemaakt”, stellen Bastiaan en Louis niet zonder trots vast, “het zijn mooie ontwerpen, met de juiste verhoudingen, goede vaareigenschappen en een prettige ergonomie. Alles klopt aan boord, wat voortvloeit uit onze jarenlange ervaring. Je kunt het eigenlijk niet benoemen, maar een Super Lauwersmeer vóelt goed!”
Meer Super Lauwersmeer? Klik hier.
