“Mijn vader kocht in 1910 zo’n grote houten schokker. Van een Urker. Keihard was dat eikenhout; wat denk-ie: altijd op het zout gezeten! Je ken ‘m wel van de Domtoren donderen, had-ie visser gezegd, dan zou-ie nog heel zijn. Vader viste ermee op de Waal; ankerkuilen heet dat. Hoezo? Nou, ge ligt voor anker en ge vist met een kuilnet. Na een paar jaar op het zoete water kon je het ijzerwerk zó uit het hout trekken, ze rotten onder je kont weg.” De oude visser zwijgt, knijpt zijn ogen tot spleetjes en tuurt een tanker na die in de schittering van de golven op de rivier vaart. “Later heeft Vader een ijzeren schuit laten bouwen in Lent, maar we bleven schokker zeggen, vandaar die naam.”
Hij zit op een klapstoeltje in de zomerzon op het dek van een Waalschokker. Klompen, manchesterbroek, schipperstrui en een achterover geplaatste schipperspet, mèt ankertje. En een grote grijze snor. “Nou is het allemaal voorbij. Ja, ik woon hierop. Dat schijnt nogal gek te zijn, ze komen hier wel eens van een krant, terwijl ik mijn halve leven op die schuiten geslapen heb. Maar ja, als je één van de laatsten bent, gaat dat zo. Als ik er niet meer ben willen ze er geloof ik een museum van maken. Tsss! Dat regelen ze maar met m’n dochter, die woont in de stad. Mijn andere dochter is verongelukt. Toen twee jaar geleden mijn vrouw stierf heb ik nog even alleen aan de dijk gewoond, maar dat ging niet meer; ik zat meer aan boord dan thuis. Toen heb ik de boel laten overbrengen. Ik ga hier niet meer van af.” Zwijgend stopt hij een pijp.
De schokker ligt, stevig verankerd, evenwijdig aan een korte krib. De wind brengt die typische Waalgeur aan boord. De dreun van voorbijvarende schepen is voelbaar in het dek. Op de rivier gromt een duweenheid met zes bakken en imposante hekgolven tegen de stroom op. Basaltkeien ratelen onder water. De schokker heft rustig de volle kop op de golfslag.
“Ze varen het water dun meneer, dag en nacht gaat het door met die radar. Tijd voor een praatje heeft niemand meer. Vroeger zag je ’s nachts niks op de rivier. We zetten ‘m dwars af met drijfnetten. “U komt uit Woudrichem zegt u? Woerkum, zeggen we hier. Die Woerkummers voeren met drijverschuiten. Ik zie ze nog langkomen ’s maandagsmorgens. Achter iedere sleepkast hing een tros van die Woerkumse bootjes. Wat zegt u? Zalmschouwen? Daar heb ik nog nooit van gehoord! D’r werd trouwens flink zalm gevangen toen ik een jongen was. Later kwam de vervuiling. Alleen, we noemden dat anders. We zeiden: er zit carbol in het water. Je had toen nog geen milieu. De zalm ging weg en kwam nooit meer terug, alleen even toen Duitsland in de prak lag.” Hij stopt de pijp nog eens. “Vroeger waren er heel wat visser, zoals ik. Ik ken er nog een paar die gevist hebben. Die zitten nou in het bejaardenhuis, ze biljarten daar veel geloof ik. Ik kook mijn potje hier wel alleen en ’s nachts luister ik naar de rivier. Maar de pijp is uit meneer, ik ga weer eens wat doen.”
Boven op de dijk kijk ik om. Hij vouwt de stoel dicht en haalt bezem en puts tevoorschijn. Met rustige beweging schrobt hij de plaats waar we net gezeten hebben. Ik stap op de fiets; het is nog een heel eind naar Woerkum.
Bret en Joke de Boer varen al bijna een halve eeuw. Ze kennen de vaarwateren in Europa en zwerven graag weken aaneen rond op de Nederlandse vaarwateren. Ze hebben gezeild maar varen nu al jaren in hun ‘Älskling’, een Haringvlietkruiser uit 1960. Bret heeft een aantal ‘Journaaltjes’ geschreven: een blog waarin Bret de belevenissen van Joke en hem op het water heeft opgetekend.
