Kan ik met een grotere schroef met minder toeren de rompsnelheid halen?

Ik heb een stalen Waterman-kruisertje, de ‘Piet Hein’. Het is een knikspant met kielkoeling. Lengte over waterlijn: 7,60 meter. Lengte over alles: 9,50 meter. Breedte over waterlijn: 2,40 meter. Ruimte tussen schroef en romp: 80 millimeter, ruimte tussen schroef en slof: 130 millimeter. Gewicht: 6000 kg. Motor: Samofa (Mitsubishi 4 DQ5), 52 pk bij 3000 en 62 pk bij 3800 toeren per minuut. Keerkoppeling: Hurth (reductie 2:1). Bij het maximaal belast haalbare toerental van 2950 toeren per minuut is de snelheid 12,4 km/uur (gps-meting). De huidige schroef is een Samofa (kennelijk de originele schroef), 3 blads 17 RH. De theoretische rompsnelheid zou 12,4 km/uur moeten zijn bij 3/4 van het maximale toerental van 2200 in plaats van de genoemde 2950 r.p.m. Het komt mij daarom voor dat de schroef wat aan de kleine kant is. Gemeten snelheden toerental 9.9 km/h2000 rpm 10,2 km/h 2100 rpm 10,4 km/h 2200 rpm 10,6 km/h 2300 rpm 11,0 km/h 2400 rpm 11,4 km/h 2500 rpm 12,4 km/h 2950 rpm Als ik ‘Technisch Advies’ van Motorboot oktober 2002 bekijk, kom ik er niet uit. Ik ben daarom benieuwd naar uw antwoord. De een zegt dat de spoed groter moet worden (10″), de ander beweert dat er beter een 18″ schroef onder kan.

Antwoord
De rompsnelheid van uw Waterman-kruiser is inderdaad ongeveer 12,4 kilometer per uur. De 4DQ50 heeft naar alle waarschijnlijkheid een 3000 toeren brandstofregelaar en u meet een vollast toerental van 2950 omwentelingen per minuut (is dit exact en zijn de uitlaatgassen kleurloos?). Van belang is te weten hoe hoog de uitlaatgassen-temperatuur is, en eventueel ook het brandstofverbruik, zodat eenvoudig het afgegeven vermogen van de voortstuwingsinstallatie kan worden berekend. Een probleem wat zich voordoet bij het berekenen van de schroef-diameter en -spoed, is dat het schroefrendement door het hoge astoerental erg laag is, wat het beeld onzuiver maakt. Voor zover ik de situatie nu kan beoordelen, zou een duimpje meer spoed geen kwaad kunnen. Dit is relatief eenvoudig te doen en daardoor ook niet duur (ik schat ongeveer 75 euro). U moet dan echter wel de uitlaatgassen-temperatuur gaan meten. Ik adviseer u deze maximaal 400 graden Celsius te laten worden: er mag geen blijvende zwarte rook uit de uitlaat komen, want dit duidt op structurele overbelasting. Door de gashendel wat terug te nemen heeft men dit zelf in de hand.

Frits Coers, Technisch medewerker Motorboot

Mogelijk interessante artikelen