Miloke: kleine fijne Feadship

REPORTAGE RENOVATIE ALS PRAKTIJKPROJECT

Karaktervol. Een woord dat past bij het motorscheepje Miloke. De parmantige klassieker belandde na veel omzwervingen bij De Vries Scheepsbouw Makkum, onderdeel van Feadship, en werd daar grondig opgeknapt. Bij wijze van praktijkproject voor leerlingen van de bedrijfsschool.

Laurens van Zijp

In 1932 liep bij Scheepswerf De Vlijt in Aalsmeer een houten motorjacht van stapel. Een zogenoemde Vooco kruiser, gebouwd van 20 mm pitchpine, met een opbouw van mahonie. Het schip kreeg bij de doop Miloke als scheepsnaam. Een ontwerp van H. de Voogt, die nog twee zusterschepen tekende. Een opmerkelijk detail: het bouwcontract werd op 30 april 1932 getekend met als voorwaarde dat het schip op 10 juni van dat jaar moest worden opgeleverd (bron: scheepswerfdevlijt.nl).

De maten waren (lxbxd) 7,50 x 2,40 x 0,51 meter, met een waterverplaatsing van 2.300 kg. De motor was een 4-cilinder 12 pk Morris Navigator, voorzien van elektrische starter en lichtdynamo. In zijn tijd was Miloke een prijzig jacht van formaat. De informatiefolder vermeldde een vraagprijs voor een Vooco kruiser van 2.850,- gulden.

De werf De Vlijt werd in 1923 opgericht door de broers Hendrik (Henk) Sijbrand (1897-1995) en Johannes (Jo) de Vries (1899 -1988). Hun twee jongere broers, Jan en Gerard de Vries bleven in het bedrijf van hun vader en leidden later de werf C.J.W. de Vries. Deze werven zijn de basis van de huidige Feadshiptak in Aalsmeer: Koninklijke De Vries Scheepsbouw.

BEDRIJFSSCHOOL

We maken een enorme sprong in de tijd, naar 2018. Bij De Vries Scheepsbouw Makkum kreeg het hoofd opleidingen Japke van Groning een tip van een collega. Er stond een mooi bootje te koop, dat best eens een oude ‘De Vries’ zou kunnen zijn.  Japke ging op onderzoek uit en trof inderdaad in Haarlemmerliede de Miloke aan. Niet meer origineel en zeker niet meer in zo’n beste staat. Japke had er echter meteen een plan bij: het opknappen van dit schip zou een mooi praktijkproject kunnen worden voor de bedrijfsschool van De Vries Scheepsbouw Makkum. Want wat niet iedereen weet, is dat de werf een eigen school bestiert.

Moderne technieken, met behoud van het klassieke karakter

Japke daarover: “We leiden leerlingen op die in de jachtbouw willen werken. In alle disciplines die op een werf nodig zijn: schilders, metaalbewerkers, werktuigbouwers, meubelmakers, timmerlieden, noem maar op. Onze leerlingen zijn niet alleen scholieren, maar ook zij-instromers die van vak willen veranderen. Je hoeft niet per se een technische opleiding te hebben. Wij vinden drie aspecten belangrijk: in de eerste plaats moet je goed gemotiveerd zijn, verder moet je het denkniveau aankunnen en ten derde heb je twee rechterhanden nodig. Je krijgt hier les van ROC-docenten en de opleidingen zijn landelijk geaccrediteerd, dus je krijgt een landelijk erkend diploma op mbo-niveau als je de opleiding hier afrondt.” De werf participeert tevens in de Yacht Builders Academy.

Japke stapte met haar restauratieplan naar werfdirecteur Sijbrand de Vries. Die was meteen enthousiast. Bijzonderheid: het was zijn opa Henk die de Miloke heeft gebouwd. Curieus toeval dat uitgerekend Sijbrand als kleinzoon dit schip kon restaureren.

KLASSIEK KARAKTER

Waarbij we bij een cruciale keuze komen, die voor elke opknapklus geldt: breng je zo’n klassieker helemaal terug in de oorspronkelijke staat? Of ga je restaureren ‘in de geest van’ en benut je moderne technieken met behoud van het klassieke karakter? Het werd het laatste.

Toen op de Makkumer werf een superjacht te water ging en het dok schoon gemaakt moest worden voor de volgende klus, werd de kleine Miloke drooggezet in dat immense dok van 120 meter… Sieger van Kampen werd projectleider en hij zorgde voor een productieplanning, zodat het werk aan Miloke naadloos paste in de dagelijkse productie van de werf.

Sieger: “We hebben een projectplan en begroting opgesteld; voor het maken van de planning hebben we een leerling ingeschakeld. Een goede oefening. We konden intern steeds snel schakelen en met productieafdelingen afspraken maken als er iets moest gebeuren. Twee leerlingen moesten bijvoorbeeld het rvs werk doen en hebben bolders en scepterpotten gemaakt. Een andere leerling heeft in de draaierij het roerblad geconstrueerd, als examenstuk voor scheepsbouw niveau 3. Anderen hebben het teakdek gelegd. Het voordeel van Miloke was dat het een handzaam schip is, zo’n teakdek kost dan geen fortuin. De grootte is overigens ook op een ander vlak een pluspunt. Het bleek makkelijker om stagiaires over de drempel te helpen voor Miloke dan voor een superjacht. ‘Met een bootje van dit formaat durf ik het wel aan’, hoorden we.”

SNEEUWBALEFFECT

Buiten de werf genereerde de Miloke eveneens belangstelling. Bij een werkbezoek aan een school in Bolsward vroeg Sieger de leerlingen om schaalmodellen te maken waarin ze zelf de kuipindeling en de plaatsing van zonnepanelen mochten bedenken. Op een Technasium in Emmeloord daagde hij de scholieren uit om een transportsysteem te bedenken om Miloke overzees te verschepen. De leerlingen bleken al een geprint schaalmodel te hebben, dat digitaal was aangeleverd door Bolsward. Een fraai staaltje kruisbestuiving. De scholieren werden uitgenodigd voor een bezoek aan de werf. En zo zorgde de kleine Miloke voor een sterke verbinding en een groot sneeuwbaleffect.

ELEKTRISCHE VOORTSTUWING

Eenmaal in het dok werd Miloke vrij rigoureus ontmanteld, alleen een deel van de romp bleef over. Heel veel houtwerk werd vernieuwd en er kwam een andere opbouw op die beter past bij de lijn van het schip. De kuip werd aangepast zodat er meer bewegingsruimte aan boord ontstond. Al dat werk werd uitgevoerd door leerlingen.

Een belangrijke modernisatie is de installatie van een elektrische voortstuwing; de verbrandingsmotor is vervangen door een elektrische variant van WaterWorld. Daarmee is Miloke 87 jaar na zijn ontstaan weer helemaal bij de tijd en klaar voor de toekomst.

Medio mei ging het schip te water en was het aanwezig bij de opening van de nieuwe Feadship werf in Amsterdam op 16 mei jongstleden. Miloke is toegevoegd aan de Feadship Heritage Fleet en is een van de kleinste schepen van die vloot.

In Motorboot verschijnen maandelijks reportage en achtergrondverhalen over de gemotoriseerde pleziervaart. Het blad bestaat al sinds 1983. Alle jaargangen boordevol informatie voor iedereen met passie voor varen staan voor onze abonnees online gereed. Bovendien testen we door de jaren heem meer dan 1.000 schepen. Ook deze testverslagen staan online klaar: van klassiekers van sloepen en van motorjachten tot sportkruisers. Nieuwsgierig? Kijk eens op Motorboot.com.