Twee jaar geleden kochten Christine en Felix (60) hun eerste motorboot van 13 meter, zonder enige ervaring met boten. Inmiddels is er heel wat water door de Rijn gestroomd en hun enthousiasme is navenant toegenomen. Maar het kan ook andersom uitvallen. Tijd om alles eens van de andere kant te bekijken…Koop dan geen boot
Zie je het voor je? Zon, een mooi teakdek kleine teugjes van je cocktail drinken? Allemaal op je eigen boot? Het ideaal plaatje voor in je dromen. Zo af en toe maak je dit mee. Als een soort beloning voor al het andere bootwerk. Als je alleen dit leuk vind, overweeg dan een cruise te boeken. Maar koop zeker geen boot.
Er zijn boten in alle soorten voor allerlei toepassingen. Bijvoorbeeld een snelle boot, waar je in een mum van tijd van de ene plaats naar de andere kan sjezen. Dan kan je nog waterskiën ook. Of een dagboot om s ’ochtends heen te gaan en s ’avonds weer naar huis. Of zeilboten, variërend van een klein open kuip bootje tot prachtige zeewaardige jachten waar je de wereld mee rond kan slingeren.
Dit verhaal gaat over het leven op een motorjacht. Hiermee bedoel ik een boot waar je voor langere tijd op kunt leven. Een boot die je zelf kan varen, dus zonder bemanning. Er zijn één of meerdere hutten en een kombuis meestal in de kajuit die dan als gemeenschapsruimte dient. Dit soort bootjes heb je al vanaf 9 meter. Wij hebben vorig jaar een 25 jaar oud polyester schip gekocht van 13 meter lang. Er zijn twee hutten, twee badkamertjes, een kajuit en een flybridge (dakterras).
Ja, het komt voor dat we op het terras genieten van een cocktail, maar het leven op een schip is veel gevarieerder. In dit verhaal loop ik de aspecten van het bootleven langs, zodat je zelf tot de conclusie kan komen om wel of niet een eigen boot te kopen.
Campingleven
Je zou een motorjacht kunnen zien als een hele dure camper. Hoe ruim de uitzichten ook zijn, het is leven op een postzegel. Je moet houden van het kleine. Primitief koken. Zelf afwassen. Een kleine douche. Weinig opslag. Volledig afhankelijk van het weer. Kleine (schoonmaak) klusjes, elke dag weer.
Met techniek kan je het leven lichter maken. Maar pas op! Elk apparaat maakt de boot complexer. Dat moet je ook maar willen. Bovendien gebruikt een apparaat stroom. Die stroom is beperkt aanwezig, tenzij je aan een stekker in een haven ligt. Maar zelfs dan is de stroom vaak beperkt tot een paar ampères.
Je kunt ook een grotere boot kopen met meer comfort. Maar die is weer moeilijker varen, kost veel meer geld en de ligplaatsen zijn beperkter. En de boot moet wel erg veel groter zijn om je aan het camping gevoel te onttrekken.
Onderhoud
Realiseer je dat alles op een boot stuk gaat. Zeker als er elektriciteit bij komt kijken. Dan vallen er functies uit. Er komt geen water meer uit de kraan. Of alleen maar koud water. De gaspitten doen het niet meer. Of alle stroom valt uit.
Het kan nog erger. De motor kan er mee stoppen, of de navigatie gaat op zwart. Het ankerlicht kan stuk of het anker gaat niet meer omlaag (of omhoog!) De boot kan ineens gaan lekken, precies op de plaats waar jij wilt gaan slapen.
Veel van deze ongemakken kan je zelf oplossen, als je een beetje handig bent. Veel is ook te voorkomen door preventief onderhoud. Dat is duur en bovendien moet het goed gebeuren. Maar hoe goed het ook gebeurt, er blijven dingen kapot gaan. Hoe meer je aan boord hebt, hoe meer er stuk gaat.
Al dit soort dingen moet je niet erg gaan vinden. Het is een sport om dit soort problemen op te lossen of te voorkomen. Een puzzel. Als je dit vreselijk vindt, koop dan geen boot.
Navigeren
Met een boot wil je varen, toch? Maar een boot vaart niet vanzelf. Dat moet je kunnen (of leren). Wij zijn een winter bezig geweest met het halen van twee vaarbewijzen. Een voor de binnenwateren en een voor navigatie op zee. Naast het navigeren leer je ook de verkeersregels, meteo en basis vaarinstructie.
Zolang je op binnenwateren vaar,t valt de navigatie reuze mee. De basisschool aardrijkskundelessen komen wel van pas. Op zee en het IJsselmeer ben je toch continu bezig met de koers, en positie. Je moet te allen tijde weten waar je bent en waar de andere schepen in de omgeving zijn. Soms moet je een drukke vaarweg kruisen met grote schepen die heel snel varen. Dat moet je even doorkrijgen. Een botsing kan het einde van je schip betekenen (of het einde van jezelf).
Veel schepen zijn uitgerust met een gps-installatie en een plotter. Dat is erg comfortabel. Maar je moet wel bedenken dat zoiets ook uit kan vallen. Dan moet je in staat zijn om gewoon op de kaart verder te varen. Het navigeren moet je echt leuk vinden. Als je dat vreselijk vindt, koop dan geen boot.
Varen
In Nederland hoef je geen praktisch examen te doen. Maar dat betekent niet dat je het niet hoeft te kunnen. Hoe leg je aan? Welk effect heeft de wind? Wat gebeurt er in een sluis en hoe houd je het daar gezellig aan boord? En als je achteruit moet insteken in een haven? Allemaal dingen die je moet leren. Dingen die je aan boord elke dag doet.
Toen wij de boot kochten hadden we geen vaar ervaring. Daarom hebben we een paar dagen gevaren met een instructrice. Haventje in, haventje uit. Sluisje in, sluisje uit. Het is belangrijk dat iedereen met de boot overweg kan. Dat is veiliger en leuker. Vanzelfsprekend moet je geen boot kopen als je varen niet leuk vind.
Communiceren
Op een schip is het niet praktisch om met de mobile telefoon met sluizen of havens te communiceren. Dat doe je met een marifoon. Hiervoor is een zendvergunning nodig en twee examens. Een voor de binnenwateren en een voor de zee. Bij het laatste examen hoort ook een praktijk gedeelte. Je leert hoe een marifoon werkt en wat de spelregels zijn om iemand op te roepen. Het examen voor de zee gaat uitvoerig in op wat je moet doen in een noodsituatie.
Op de binnenwateren gebruik je de marifoon een paar keer per dag. Je roept de sluiswachter op om te vragen of je geschut kan worden of een havenmeester om de brug te openen. In Nederland worden veel bruggen op afstand bediend. De brugwachter ziet je al aankomen en geeft met een soort verkeerslicht aan dat de brug opengaat.
Hopelijk hoef je nooit een ‘may day’ (noodsignaal) te sturen, maar als het nodig is, dan kan het je leven redden. Daarom is het prima dat dit wordt geëxamineerd. Als je dit allemaal teveel rompslomp vindt, koop dan geen boot
Bestemming en route
Het voordeel van een cruise is dat alle mooie (toeristische) plekjes al voor je zijn uitgezocht. Met je eigen boot moet je dat zelf doen. Dat betekent zoeken in reisgidsen en het lezen over ervaringen van anderen. Zeker als je langere tochten gaat maken, maakt het nogal wat uit waar je aan het eind van de dag terecht komt. Er zijn ligplaatsen midden in pittoreske stadjes, maar ook onpersoonlijke passanten havens ver van alles af. Fijn om dat van te voren even te weten.
Het plannen van een tocht vind ik zelf een van de leukste bezigheden. Voor mij is dit een belangrijke reden om een boot te hebben.
Financiële planning
Zoals eerder gezegd, kost een boot veel geld. Afhankelijk van je eigen handigheid kan je rekenen op jaarlijkse kosten van zo’n 10 tot 20 procent van de aanschaf prijs. Een winterstalling in een loods kost al snel € 3.000,-. Een leuke haven in de zomer ook een paar duizend euro. Bij een vereniging is dit veel goedkoper. Liggeld voor onderweg €10,- tot €30,- per dag. Dit is allemaal natuurlijk afhankelijk van de lengte van je boot.
Als je al het technische onderhoud en alle verbeterwensen uitvoert, dan is ‘the sky the limit’. Het wordt betaalbaarder als je goed nadenkt over wat je wanneer wilt doen. Een betrouwbaar onderhoudsbedrijf zal daarmee helpen.
Als je dat allemaal niet kan of wilt uitgeven, koop dan zeker geen boot. Bereken ook eens voor de grap wat een dagje varen gaat kosten. Stel, het seizoen loopt van mei tot en met oktober. Dat is 6 maanden. Daar zitten 26 weekenden in. Stel dat je de helft van de weekenden wilt varen. Dat is 26 dagen. Plus drie weken vakantie. Totaal 26 + 21 = 47 dagen. Stel dat het onderhoud, opslag, brandstof en afschrijving per jaar €15.000 kost. Dat betekent €319,- per dag! Dat wordt veel gunstiger als je in de zomer aan boord gaat wonen.
Onze conclusie
Ondanks (dankzij) bovenstaande opmerkingen zijn wij blij dat we aan dit avontuur begonnen zijn. En het is nog lang niet af…
Lees ook: ‘Wonen op een boot‘.